Co się dzieje z działką po zakończeniu dzierżawy pod OZE?

Rosnąca popularność odnawialnych źródeł energii sprawia, że wiele osób decyduje się na wydzierżawienie swoich gruntów pod farmy fotowoltaiczne, wiatrowe czy instalacje biogazowe. Ale co dzieje się z taką działką po zakończeniu umowy dzierżawy? To pytanie zadaje sobie wielu właścicieli gruntów i inwestorów. Wyjaśniamy krok po kroku, jak wygląda ten proces i na co warto zwrócić uwagę.

Pierwsze kroki po zakończeniu dzierżawy pod OZE

W zdecydowanej większości umów dzierżawy pod OZE znajduje się zapis, że po zakończeniu okresu dzierżawy — który może wynosić od 20 do 30 lat — inwestor ma obowiązek zdemontować całą infrastrukturę i przywrócić teren do stanu sprzed inwestycji. Oznacza to:

• usunięcie paneli fotowoltaicznych, turbin wiatrowych, fundamentów i przyłączy
• utylizację lub recykling elementów instalacji
• wyrównanie terenu i, jeśli było to przewidziane w umowie, rekultywację gruntu

Ważnym elementem jest zabezpieczenie w umowie środków na ten cel, np. poprzez kaucję lub gwarancję bankową, która chroni właściciela gruntu na wypadek niewywiązania się inwestora z obowiązków likwidacyjnych.

Sprawdź też, jakie dokumenty są potrzebne przy dzierżawie działki pod OZE

Po zakończeniu dzierżawy właściciel może wykorzystać działkę w dowolny sposób — zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy. Nierzadko teren po farmie fotowoltaicznej wraca do funkcji rolniczej albo zostaje przeznaczony pod nową inwestycję, np. usługi, zabudowę mieszkaniową czy inną instalację OZE.

Czy można przedłużyć umowę o dzierżawie OZE?

Decyzja o przedłużeniu współpracy zależy zwykle od kilku czynników. Po pierwsze, ważny jest stan techniczny instalacji. Jeśli panele fotowoltaiczne, turbiny czy inne urządzenia nadal są sprawne, a produkcja energii wciąż opłacalna, inwestor może być zainteresowany kontynuacją dzierżawy. Po drugie, istotne są zmiany w przepisach prawnych, lokalnym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w otoczeniu inwestycji, które mogą wpłynąć na dalszą opłacalność przedsięwzięcia.

Sam proces przedłużenia umowy zazwyczaj odbywa się poprzez podpisanie aneksu lub zawarcie nowej umowy na podobnych lub zmodyfikowanych warunkach. Warto w takim momencie przeanalizować dotychczasową współpracę, sprawdzić aktualne stawki dzierżawy, a także ustalić nowe zapisy dotyczące np. demontażu instalacji w przyszłości, ewentualnych inwestycji modernizacyjnych czy kwestii podatkowych.

Przedłużenie umowy może być korzystne dla obu stron. Właściciel gruntu nadal otrzymuje stały dochód z dzierżawy, a inwestor unika kosztów związanych z demontażem instalacji i poszukiwaniem nowej lokalizacji. Z tego powodu wiele takich współprac trwa znacznie dłużej niż pierwotnie planowane 20 czy 30 lat.

Przeczytaj, czy Twoja działka nadaje się pod farmę wiatrową

Czy działka może zyskać na wartości?

Przede wszystkim należy pamiętać, że przez okres dzierżawy teren często zyskuje na znaczeniu infrastrukturalnym. W czasie eksploatacji farmy fotowoltaicznej czy wiatrowej pojawia się dogodny dojazd, przyłącza energetyczne o wysokiej mocy czy dostęp do sieci niskiego i średniego napięcia. To wszystko sprawia, że działka po zakończeniu eksploatacji może być atrakcyjniejsza dla kolejnych inwestorów, niekoniecznie związanych z OZE. Dodatkowa infrastruktura obniża bowiem koszty przyszłych inwestycji na tym terenie.

Co więcej, zmiany w planach zagospodarowania przestrzennego, które często towarzyszą instalacjom OZE, mogą wpłynąć na podniesienie wartości gruntu. Działka, która wcześniej była klasyfikowana wyłącznie jako rolna, po zakończeniu dzierżawy może mieć status terenu inwestycyjnego lub usługowego, co znacząco podnosi jej cenę rynkową.

Warto również zwrócić uwagę na zmieniające się trendy inwestycyjne i politykę energetyczną. Nawet jeśli jedna instalacja OZE kończy swoją działalność, rosnące zapotrzebowanie na odnawialne źródła energii sprawia, że kolejne firmy mogą być zainteresowane tym samym terenem. Zdarza się, że działka, na której kiedyś funkcjonowała farma fotowoltaiczna, staje się ponownie atrakcyjna dla nowych inwestorów chcących postawić nowoczesną instalację o większej mocy i wydajności.

Jakie zalety ma dzierżawa pod OZE?

Jedną z największych zalet dzierżawy jest właśnie regularny przychód. Właściciel działki otrzymuje co roku określoną kwotę za wynajem gruntu, niezależnie od wyników produkcji energii czy sytuacji rynkowej. To stabilny i przewidywalny sposób na wykorzystanie ziemi, która często i tak pozostaje nieużytkowana lub ma niewielką wartość rolną.

Nie bez znaczenia jest także wzrost atrakcyjności terenu. W trakcie eksploatacji instalacji na działce często powstają dodatkowe udogodnienia: utwardzone drogi dojazdowe, przyłącza energetyczne czy modernizacje infrastruktury technicznej. Po zakończeniu dzierżawy właściciel może te elementy wykorzystać przy kolejnych inwestycjach lub sprzedaży działki.

Warto również wspomnieć o korzyściach środowiskowych i wizerunkowych. Dzierżawa gruntu pod OZE to wkład w rozwój zielonej energii, redukcję emisji CO₂ i dbałość o środowisko naturalne. Dla wielu właścicieli ziemskich to również sposób na podkreślenie proekologicznej postawy oraz budowanie pozytywnego wizerunku w lokalnej społeczności.